Six-flags model voor terugval analyse (01)
Bij de analyse van een terugval in middelengebruik zie je erg regelmatig dat er een denkfoutje gemaakt wordt. Een denkfoutje dat ik vaak probeer te duidelijk te maken met de vraag: “drie plus twee plus één is?”… ?
3+2+1=?
en het antwoord is natuurlijk:
3 plus 2 plus 1 is… 6-flags!
en wat bedoel ik daarmee te zeggen?
Wanneer we serieus nemen dat verslaving een chronische aandoening is, dan mag je verwachten dat het allemaal niet zo maar voorbij is wanneer iemand zegt: “vanaf nu stop ik”…
Sterker nog, dan kan je er eigenlijk rustig vanuit gaan dat een terugval nog wel eens zal voorkomen omdat iemand niet heeft geleerd om de noodzakelijke dingen in z’n leven goed op orde te houden. Sterker nog: met de beste bedoelingen heeft iemand waarschijnlijk niet eens door wat er nou eigenlijk belangrijk is.
…
Dit is het origineel dat gebruikt wordt in de
cursus voor verslavingscpoaching
En daarbij gaat het eigenlijk nooit om maar één enkel aspect van je leven. Zeker, uiteindelijk is er een laatste struikelpunt geweest waardoor iemand weer aan een herhaling van het verslavende gedrag is begonnen.
Maar als je wat beter kijkt is het eigenlijk nooit één enkel ding, het is een optelsom.
Wat ik met de optelsom 3+2+1 probeer duidelijk te maken is dat er vaak eigenlijk best iets groots (3) speelt dat in een leven speelt, en als daar dan nog iets middelmatigs (2) bijkomt dan heb ik vervolgens nog maar een kleintje (1) nodig en dan is het bingo. Dan begint de achtbaan en als ik daar aan begonnen ben dan laat zich dat vaak ook niet gelijk weer stoppen.
…
Achtbaan
Even voor de goede orde, ik heb helemaal niks tegen achtbanen. Ik heb vaker en met veel plezier in sixflags rondgelopen. Het kan een heerlijk gevoel zijn om de grond onder je voeten weg te voelen vallen als je min of meer wordt afgevuurd. Ik heb ook niks tegen gebruik maar ik bedoel de achtbaan hier als een metafoor over controle. Want waarom ik de metafoor van een achtbaan zo duidelijk vindt om dingen uit te leggen is omdat een achtbaan ook iets onherroepelijks heeft. Je kunt nog zo hard gillen dat je wilt stoppen onderweg… dan had je niet in moeten stappen.
Misschien had je nog uit kunnen stappen toen je bijna bovenaan was. Maar als je eenmaal over dat “point of no return” gaat… dan gá je ook. Geen houden meer aan.
De verslaving is dan sterker dan de wilskracht maar hoewel je jezelf natuurlijk zou kunnen bedenken dat je “zou kunnen stoppen, theoretisch”… klinkt geweldig natuurlijk. Dat zeggen mensen ook vaak tegen zichzelf van te voren… Maar als je dat zou kunnen, dan had je dus geen verslaving, toch? Maar als je het kunt: stop! (of misschien beter: laat je stoppen want vaak is het de “iemand anders” die de achtbaan daar nog stopte.
Realiteit echter laat in 99% van de uitglijders zien:
…
Uitglijders en terugvallen horen er helaas bij
Zo is het ook voor veel mensen met een terugval. Wanneer iemand spanning laat oplopen, en oplopen en dan nog verder laat oplopen dan heb je nog maar een klein duwtje nodig en dan gaat het hele verhaal van start. En dan stopt het ook meestal niet voordat je één of meerdere dagen gebruik verder bent.
Hoe je jezelf ook op je kop zit te geven onderweg dat je weer ingestapt bent, hoe hard je jezelf ook zit te verafschuwen onderweg en hoe schuldig je jezelf ook gaat zitten voelen… dat is wat verslaving is.
Verslaving is nog niet eens zo zeer dat je telkens weer begint te gebruiken.
Het is het onvermogen om te stoppen wanneer dat handig zou zijn.
Dus wanneer ik een terugval analyseer dan kan ik in de valkuil stappen van de oppervlakkigheid en met nadenken al stoppen bij de vraag “waardoor ik nou dat laatste duwtje kreeg waardoor ik onderuit ging?”
Maar als ik daadwerkelijk controle over mijn leven wil herwinnen dan doe ik er waarschijnlijk verstandiger aan om te kijken wàt er nou allemaal zo is opgelopen dat ik zó gevoelig weg voor dat laatste ene kleine duwtje over de top van de achtbaan.
Zo’n “3+2+1” gedachte helpt niet alleen de klant maar ook mij als therapeut vaak om de dingen scherper onder ogen te zien en de juiste vragen te stellen: “Wat is eigenlijk die grote ‘drie’?” “Wat is eigenlijk de duidelijk aanwezige ‘twee’?”
Vaak zijn mensen uit zichzelf niet zo geneigd om daar naar te kijken omdat die punten zo chronisch of langdurig zijn, misschien ook wel uit de jeugd stammen en vaak ook maar half bewust zijn.
En natuurlijk is er niet altijd een “3”… per slot van rekening is “1+1+1+1+1+1” ook six-flags!!!
– Het lawine verhaal
– Hoe ga ik om met de Schijtan-reactie (ook wel bekend als “Fuck it!”)
Maar uiteindelijk zijn natuurlijk wel die halfbewuste dingen op de achtergrond de eigenlijke boosdoeners. Die maken dat op een gegeven moment nog slechts een kleine ééntje nodig nodig was om aan mijn “uit roe(t)stocht” te beginnen…
dit eens bespreken bij een kopje koffie?
…
Als je het hier eens over wilt hebben laat het me even weten:
…
Aan de slag?: Praat eens met Hans .. *klik*
Of eerst eens een kopje koffie drinken om je te informeren?
• Gratis en zonder verplichtingen •
zelfs geen emailadres als je niet wilt 🙂
Pingback: Hoe ga ik om met de Schijtan-reactie (ook wel bekend als “Fuck it!”) #verslaving | Integrative Addiction coaching: PraatmetHans.nl
Pingback: Het lawine verhaal | Integrative Addiction coaching: PraatmetHans.nl