Question:
Iedereen heeft het over “social media verslaving” de laatste tijd. Wat is er voor nieuws op dat vlak?
Answer:
We gebruiken de term “verslaving” nogal ‘gemakkelijk’ in de media. En sterker nog, we gebruiken het de laatste tijd zelfs steeds vaker als ‘reden’ voor onze machteloosheid. Is er veel nieuws onder de zon? Ik schrijf al sinds 10 jaar* over beeldschermverslavingen (social media-, internet-, online game-, online gokverslavingen) dus er is niet zo veel nieuws. Maar er is wèl wat aan de hand natuurlijk…
Onze FOMO (Fear Of Missing Out) loopt uit de hand
Social media ‘verslaving’ neemt toe
Hernieuwd onderzoek laat zien: er zijn steeds meer mensen bezig met Social Media (facebook, twitter, snapchat, kik, instagram, slack, reddit, tumblr, etc. etc.). Dus het valt niet te verbazen dat ook een toenemend aantal mensen zich ook een beetje verliezen in deze online wereld.
Gert-Jan Meerkerk van het onderzoeksbureau IVO vergelijkt social media verslaving terecht met game- en gok verslavingen. Het zijn gedragsverslavingen.
En dan is het altijd lastig om met de term “verslaving” te komen die verder meestal voor verslavende middelen gebruikt wordt. Ikzelf gebruik altijd graag de term afhankelijkheid om het verschil met verslaving overeind te houden maar dat is persoonlijk.
Maar één op de zes van de jongeren meldt dat zij zich verslaafd voelen aan social media. Dat zij zonder niet meer kunnen functioneren. Nou is dat ook ongeveer de periode dat grootscheeps mensen beginnen te verklaren dat ze verslaafd zijn aan suiker (begrijp me goed: ik heb het daarbij niet over mensen die dwangmatig eten, “eetverslaving” verslaving is niet een term die ik graag gebruik maar “eet-afhankelijkheid” is -als social media-afhankelijkheid- best een lastig probleem om te tackelen).
Waarom dan WEL?
De meeste gedragsverslavingen zijn aanvankelijk leuk. Je kan geld winnen met gokken, dat is leuk. Online seks geeft -wanneer je een handje helpt- een leuk gevoel en laten we wel zijn: plaatjes van jonge poesjes en het laatste nieuws van onze vrienden geeft dat ook: een leuk gevoel.
Dat gevoel van contact. Dat gevoel “op de hoogte te zijn”, spannende berichten, leuke berichten. Dat gevoel dat je “on top of things” bent, dat gevoel niks te missen met deze nieuwe mogelijkheden.. Het begint leuk en gaandeweg wordt het een gewoonte.
Een gewoonte die nog steeds goed voelt, die leuk is (tot je merkt hoe veel tijd het je kost. Maar dan was het al een gewoonte, een automatisme dus, in je leven.
Wanneer je jezelf geen duidelijkheid geen en niks verandert, dan start je s’ochtends je foon op, kijk je even tijdens de lunch… en tijdens de koffie, na het eten en als je de hond uit laat, nog even “echt maar 5 minuutjes” voor je naar bed toe gaat…
Nie onbelangrijk (en misschien nog wel belangrijker dan we denken) dan kost het je slaap.
Nou ja, verder ben je er al best afhankelijk van voor de promotie van je bedrijf, van je producten, van je projecten. Je vrienden zie je niet zo veel meer maar je hebt wel het gevoel verbonden te zijn dankzij social media. Er zijn games waar je de tijd en de verveling mee verdrijft, er zijn games die je een gevoel geven sociaal iets te betekenen. Je blijft op de hoogte van al je vrienden, het is nodig voor je werk.
Het is een nieuw informatie kanaal. Ik had vroeger ook niet gedacht dat telefoons zo draagbaar en belangrijk zouden worden… en ik had nooit verwacht hoe normaal het zou gaan voelen en ook hoe vermoeiend het soms is om constant bereikbaar te zijn…
Nieuwe media komen met nieuwe verantwoordelijkheden.
De lessen
Ik zeg niet dat er geen mensen zijn die hulp moeten hebben om deze media een beperktere plek in hun leven te geven. Al geloof zeker niet in “social media abstinentie”, net zo min als je voeding moet opgeven als je een “emotional eater” bent geworden.
Ik hoop wel dat we mensen niet langer in de kou moeten laten staan.
Verzekeraars zijn in ieder geval nog niet bereid om geld uit te geven aan de behandeling van mensen die zich verslaafd voelen aan social media. Die jongens weten altijd heel goed hoe ze zo veel mogelijk geld kunnen besparen. Dat is niet nieuw.
Maar laten we ook niet doen alsof er nou zo héél veel nieuws is. Functieanalyse kan iedere (integratieve) verslavingscoach ook in deze gevallen onderzoeken. Een nadelen-voordelen-balans kan ik aanraden bij iedere afhankelijkheid. Trek-onderzoek en trek-surfen zijn niet veel anders bij beeldschermverslavingen dan bij game en gok-verslavingen.
Abstinentie is ook hier weer niet de ‘oplossing’ en het vinden van sociaal netwerk is evenzogoed een voorwaarde als bij welke andere verslaving/afhankelijkheid dan ook. En net als bij iedere andere afhankelijkheden is er wel duidelijkheid nodig: een plan van aanpak en een back-up plan.
Dat verzekeraars eerst de kooltjes uit het vuur willen laten halen en zo lang mogelijk willen uitstellen om enig geld uit te geven met als argument dat het nog niet in de DSM is opgenomen, dat is ook bepaald niet nieuw.
Aan de top zullen best een paar mensen het beste met hun verzekeraars voor hebben maar in de praktijk maakt dat hun gerichtheid op “vooral beperking van uitgaven” dat verzekerden weer eens in de kou blijven staan als zij een behandeling voor zichzelf zoeken voor hun afhankelijkheid aan social media.
Verzekeraars zorgen te goed voor zichzelf, de mensen die de verzekeraars nodig hebben moeten weer voor zichzelf zorgen, mensen met een afhankelijkheid worden geholpen door integrative addiction coaching eerder dan door reguliere zorg…
…Niet veel nieuws dus.
ALs jij je “verslaafd” voelt aan social media (of iets anders). Neem jou afhankelijkheid serieus. Pak het op zonder schaamte, zonder veroordeling en zonder onzinnige ontkenning van nieuwe mogelijkheden en verantwoordelijkheden…
Meer lezen:
- Mcleod J, Gell L, Holmes J, Allamani A, Baumberg B, Bjerge B, et al. Determinants of transitions from harmful to low-risk substance use and gambling. In: Gell L, Bühringer G, McLeod J, Forberger S, Holmes J, Lingford-Hughes A, et al., editors. What Determines Harm from Addictive Substances and Behaviours? [Internet]. Oxford: Oxford University Press; 2016. p. 113–56. https://global.oup.com/academic/product/what-determines-harm-from-addictive-substances-and-behaviours-9780198746683?cc=es&lang=en&
- Meerkerk, G. J. (2007). Pwned by the internet, Explorative research into the causes and consequences of compulsive internet use. Thesis. Erasmus University Rotterdam, Rotterdam. Available: http://repub.eur.nl/res/pub/10511/
Hans West
Integrative Addiction Coaching sinds 1996. Als je geen zin hebt om in de boeken terecht te komen als “verslaafde”, als je wilt dat ik langs kom bij jou i.p.v. je te moeten aanmelden bij instanties… Als je jouw leven zelf in de hand wilt gaan nemen.
(aanvullende theorieën te vinden op West-coaching.nl*)
Mijn vraag aan jou:
Als jij iets hebt gehad aan dit artikel, of jij weet iemand die hier iets aan zou kunnen hebben: gebruik dan de social media sharing-buttons hier beneden om het onder de aandacht van mensen te brengen die er óók iets aan zouden kunnen hebben.
Als je hierover meer wilt weten of als je het hier wat uitgebreidere over wilt hebben met me, laat het me even weten:
…als je eens (eventueel anoniem) wilt praten
bij een kopje thee of koffie?..
dat kan!*
Zelf aan de slag?: Praat eens met Hans .. *klik hier*
Of -als gezegd- drink eerst eens samen met Hans een kopje koffie* om je te informeren?
• Gratis en zonder verplichtingen •
zelfs geen emailadres als je niet wilt 🙂
Last van verslaving? PraatmetHans .nl
Integrative Addiction Coaching: PraatmetHans.nl 