Kan je seksverslaving sex-positive behandelen?
Question:
Kan je seksverslaving eigenlijk wel sex-positive behandelen?
Debby
Answer:
Er zijn inderdaad nogal wat seks-verslaving definities die leiden tot een missionaris houding van de behandelaars.
En ja, pun is intended. Behandelaars van seks-verslaving zijn nogal eens behoorlijk oordelend en hebben een predikende, moraliserende houding “als jouw seks anders is dan de mijne dan is de jouwe ziek”. Ik zeg niet dat dit normaal is onder de professionele behandelaars maar het is zeker iets om rekening mee te houden als je op zoek gaat naar een behandelaar. Niet onbelangrijk ook dat je zelf op zoek gaat naar een behandelaar want anders bestaat de kans dat jouw partner dat doet en als je pech hebt dan vind jouw partner een behandelaar met een verslavingsdefinitie als “als jouw seks anders is dan de seks van jouw partner dan is jouw seksualiteit ziek.”
Als ik hier in deze post wat bozig klink: dat klopt! Ik kan me soms ècht opwinden als ik hoor wat mijn klanten soms in eerdere behandelingen hebben mee moeten maken.
Regelmatig zie je behandelstrategieën vanuit een verslavingsdefinitie die ervan stelt dat alles meer dan heterofiele monogamie, alles meer dan “de missionaris sekspositie met het licht uit” een uiting van “verslavingsgedrag” is (een afgrijselijke term overigens) en zelfs verslavingsdefinities die masturbatie en het kijken naar porno als “seksverslaving” inschalen: seks-negatieve manieren van kijken die geen rekening houden met de schaalbreedte van de mogelijkheden van een “urban sexuality” uit deze tijd.
Maar een verslavingsdefinitie die uitgaat van het verlies van levenskwaliteit in de eigen ogen en uitgaat van het verlies van controle in de eigen ogen die is m.i. alleszins te verenigen met behandeling van seksverslaving en seks-positive zijn (en dat je jezelf daarbij bewust probeert te zijn van je eigen culturele en seksuele voorkeuren als therapeut en dat die geenszins bepalend zijn, dat is een gegeven voor iedere vorm van fatsoenlijk gegeven therapie).
Het probleem
Seks in onze cultuur is een enorm ingewikkeld onderwerp met wonderlijke culturele en zelfs spirituele eisen aan de schoonheid van de liefde die zich lichamelijk uit, terwijl er biologisch en emotioneel toch allerhande viezigheid plaats vindt, dat je het helemaal niet schoon kunt doen en dat je dus de schoonheid zult moeten vinden in de biologische geuren, sappen. De onverwachte wendingen die onze geest kan maken in de buurt van fetisches, geilheid en het beleven van seks, de ideeën die we hebben over de seks van anderen terwijl we soms juist onvoldoende ideeën hebben over onze eigen seks terwijl de praktijk soms echt anders is dan de uitgesproken ideeën. Onderzoek is vaak nog ver te zoeken en zeker onafhankelijk onderzoek is ook niet makkelijk door het maatschappelijk taboe (denk ook aan funding).
Oordelen, vooroordelen en veroordelen komen behoorlijk voorbij en bepalen regelamatig mede de inhoud van de keuzes in de therapie. Dat is op zich natuurlijk altijd zo maar rond seks gebeurt dat vaak (zoals veel rond seks) onuitgesproken en niet-expliciet. Zowel aan de “missionaris-kant” van het spectrum waarbij kink regelmatig als een te behandelen onderwerp wordt gezien als aan de andere kant waar soms juist de afwezigheid van non-monogamie of kink als ‘ongezond’ wordt gezien.
Everything, in its essence, is about sex…
Except sex, ‘cause that’s about power.
Woody Allan
Er zit schot in, de laatste jaren
Bel me even (06 558 61 554) voor een face-to-face gesprek in Amsterdam area. Of als je lever wilt Skype (anoniem) met HRJWest
Een kink aware behandelaar of (relatie)coach begrijpt dat de menselijke seksualiteit is uitgebreid in de laatste jaren, gelukkig zijn we als vakgroepen over het algemeen aan het stoppen om bepaalde seksuele gedragingen te pathologiseren. Vrijwel alle “onnatuurlijke” en “abnormale” vormen van seksualiteit blijken ondertussen in de natuur voor te komen en genetisch onderzoek laat zien dat het behoorlijk mee valt (of tegen) met de zogenaamd monogaam levende dieren. “Onnatuurlijk” of “(ab)normaal” zijn labels die we mogelijk persoonlijk zouden kunnen voelen bij dingen die haaks staan op onze eigen ervaringen maar die in behandeling geen plaats hebben. We begrijpen inmiddels dat eigenlijk iedere vorm van seks, zolang die wordt beoefend op een lichamelijk en emotioneel veilige manier en seks waar consensus bestaat over de inhoudelijke kant van de zaak méér is dan “niet-ziek”, seksualiteit is een aspect van wel-gezond. Zelfs een a-seksueel persoon is een seksueel wezen dat een vorm heeft om met intimiteit en seks om te gaan. Seksualiteit is onderdeel van het arsenaal van plezierige mogelijkheden die voor ons als seksuele wezens beschikbaar zijn.
Kijk nog eens beter naar de ‘tests’
De inherente veroordeling van seks zie je ook aan de “seksuele verslaving screening ‘tests'” die analoog aan de “hoeveel drinkt u”-tests her-en-der op het net te vinden zijn.
Lijstjes met de vraag hoeveel tijd en geld je besteedt aan het lezen van ‘romantic’ novels, van seksboekjes, het kijken naar porno op video of seks-sites, naar het geld dat is uitgegeven aan stripclubs, of aan prostitutie. En alles geeft je puntjes voor de ‘diagnose’ van seks-verslaving.
Natuurlijk wanneer de tijd/energie of de hoeveelheid geld buiten proportioneel wordt uitgegeven in de seksuele hoek dan is er een aandachtspunt. Zeker als andere levensgebieden tekort dreigen te komen doordat daar onvoldoende aandacht naartoe gaat.
Maar erotische literatuur? Sinds het eerste ontstaan van de boekdrukkunst zijn er maar een paar decennia overheen gegaan voordat de eerste erotische geschriften werden uitgegeven terwijl het meer dan een eeuw heeft geduurd voor het eerste wetenschappelijke tijdschrift uitkwam. Niet voor niks wordt prostitutie wel als het eerste beroep aangeduid en als we de schattingen van de jaarlijkse uitgaven zien in die hoek, dan kunnen we gerust stellen dat het in de grote steden inmiddels normaler is om wel eens een prostituee bezocht te hebben dan dat je dat nog nooit gedaan hebt. En nee, dat geeft niemand toe zo lang prostitutie niet een eerzaam beroep is zoals dat in veel andere culturen is.
Er wordt in de tests ook gevraagd of je ooit iemand nerveus hebt gemaakt met jouw seksueel gedrag of dat daar ooit twijfels over zijn geweest. En vervolgens komt er een rijtje dat behoorlijk oordelend is over zorgwekkende vormen van seksueel gedrag zoals sado-masochisme, aanwezigheid in cruise parken, en sauna’s, seksclubs, of porno winkels.
Nogal veroordelende ‘tests’, als je uitgaat van het aantal goed functionerende gezonde mannen en vrouwen dat regelmatig porno kijkt, kinky seks beleeft -thuis, buiten of in badhuizen-. Soms ontstaan de problemen pas doordat dit gedrag door andere mensen veroordeeld wordt.
“Eroticectomie” als ‘oplossing’
Veel van de behandelingen van verslaving -en zo ook de behandeling van seks-verslaving- richt zich uitsluitend op het bestrijden van het symptoom. Het is een beetje alsof je maagzweren gaat behandelen door een middeltje tegen boertjes. Alcohol verslaafd? stop met drinken en je bent genezen. Seks verslaafd? OK, we snappen ook wel dat we je niet helemaal kunnen laten stoppen met seks… Hoewel als je je eenmaal hebt voortgeplant dan zou dat best nog wel eens een optie wezen… helmaal met die mensen ouder dan 70… tenzij ze zich met operaties diëten en training een lichaam aanmeten van een dertigjarige.
Maar dus terug naar de de behandeling van de seksverslaafde…
“Nou gewoon: alles in het voorgaand rijtje doe je dus niet meer en dan ben je gezond…
Stop maar gewoon met ‘rare seks’, dan ontstaat er vanzelf een goede seksuele band in het (uiteraard monogame) huwelijk.”
Nogal een wonderlijke uitspraak eigenlijk als je daarover nadenkt:
Gezondheid is de afwezigheid van de uitingen van ongezondheid???…
Ik zou de huisarts die mij op die basis zou behandelen niet graag de vrije hand geven… Maar veel behandelaars van seksverslaving (en helaas ook van andere verslavingen) hebben niet meer legitimatie nodig dan dit.
We kijken niet waarom je eigenlijk wel zou willen drinken en waar je dat mogelijk geleerd hebt als copingstrategie van… ja van wat eigenlijk?
Waarom is véél -misschien veel te veel- geld, tijd en energie uitgeven aan seks aantrekkelijk voor iemand op een bepaald moment? Wat is het voordeel dat de nadelen veroorzaakt?
Als ik als man vrouwen aan het uitkleden ben in mijn hoofd dan is het belangrijk ik er goed op let hoe lang ik naar vrouwen kijk en dat ik dat ik niet langer doe dan 3 seconden (de SA self-policing three-second rule)… Leer ik als man daardoor op een niet-seksuele manier naar vrouwen kijken? Of leer ik daarmee vooral dat er niet zo veel vrouwen los buiten zouden moeten lopen?
Waarom verslavings’behandeling’ niet werkt
Als je “verslaving” ziet als: “overmatig veel belang hechten aan iets dat mogelijk minder belang zou verdienen”… hoe kan het dan zijn dat het belangrijk maken van datzelfde de oplossing is? Ook al staat er nu het woordje “niet” voor. Het belang van het seksen opheffen door het (niet) seksen enorm belangrijk te maken? Dat maakt eigenlijk al duidelijk waarom veel seksverslavingstherapieën ook zo ontzettend slecht werken (want vraag gerust eens naar de resultaten …ook al komen ze dan vaak met een volledig uit de lucht gegrepen, leuk klinkende: “80%”).
“If you go to war with your sexuality you will lose and cause more chaos than you started.”
Erotic Mind door Jack Morin
Wie of wat is dan de “verliezer”?
En wat is eigenlijk dan de “winnaar”?
Ontstaat er ooit democratische vrijheid in landen door het lynchen van de dictator? Nou nee, verre van dat. Ontstaat er vrijheid door het verbieden van het symptoom van onvrijheid? Vermindert het gebruik door de oorlog te verklaren aan de drugs (en de gebruikers)? …De afgelopen 50 jaar niet in ieder geval.
Doug Harvey Braun (auteur samen met Michael A. Vigorito van “Treating Out Of Control Sexual Behaviors: Rethinking Sex Addiction”*) noemt het “eroticectomy” als je probeert iemands erotische leven uit zijn/haar leven te snijden. Dat is een gedachtegoed uit de tijd van Freud (“we moeten de zieke manieren van denken en voelen uit de persoonlijke psychologie leren snijden met de nauwkeurigheid van een chirurg”).
Maar één: we zijn niet zo goed in vergeten, als mens.
en twéé: wat hou je over?
Zoals onze gezonde cultureel bepaalde walging over behandeling van mishandeling van babies bijvoorbeeld (met plaatjes daarvan is dit onderzoek gedaan) gebruik maakt van de diepere breinstructuren die je ook ziet oplichten bij het zien van walgelijk verrot vlees, zo kon het best eens zijn dat een behandeling gericht op “eroticectomie voor controle” ook belangrijke delen van het vermogen tot geluk en genieting weg gooit met het badwater.
En dan ook nog drie: wordt een verboden vrucht niet vooral aantrekkelijker (ook al wordt ie voortaan alleen nog stiekem genuttigd)?
Het antwoord op de vraag van Debby is: ja dat kan!
Leven is zo veel meer dan het vermijden van het tegenkomen van seksuele prikkels. Wanneer we ons seksuele zelf leren integreren en er verantwoordelijkheid voor leren nemen (eventueel ook medicinaal door bijvoorbeeld TSM benaderingen*) en het in perspectief te leren zien van de andere delen van onszelf, wanneer we leren dat andere delen van onszelf meer energie en aandacht zouden kunnen krijgen waardoor het gemiddeld belang voor de seksualiteit meer in relatie komt tot de andere delen van ons leven, dan richt je jezelf als behandelaar op hele andere dingen dan alleen “vermijden en voorkomen” uit angst voor controle verlies.
Wanneer je jezelf als behandelaar al richt op zelfcontrole dan ben je eerder bezig met zelfkennis en zelfontplooiing dan met het controleren van jouw klant. Hoe kan ik de seksuele beleving verbreden, verdiepen, hoe kan ik integreren in plaats van segregeren?
En wanneer we breder kijken naar seksualiteit en kijken naar de redenen waarom het zo belangrijk is geworden, zo ver -vaak één-dimensionaal- is uitgegroeid dan kom je soms ook op andere problematiek die door de in het oog springende seksuele aspecten wordt gemaskeerd.
Regelmatig moet de kick van de risicovolle seks een depressieve neiging compenseren. Soms speelt ontremming door bipolariteit een rol of geeft de schijnbare zekerheid van het seksuele proces een deken van rust over paniekaanvallen of fundamentele onzekerheid. Soms is het een schreeuw om aandacht naar aanleiding van destijds onopgemerkt gebleven seksuele grensoverschrijdingen, soms het het vooral een onvermogen grenzen aan te geven aan anderen of moeite met het uitspreken van wensen in niet commerciële contacten… Om maar een paar willekeurige voorbeelden te noemen.
Er kan van alles onder “seksverslaving” zitten. en dan is het niet verstandig om als ‘behandeling’ de seksuele handelingen “seks-negatief” te benaderen, te benaderen als iets dat vooral gecontroleerd moet worden. Wanneer je daar met een seks-positieve houding naar kijkt dan wordt regelmatige herkenbaar hoe creatief juist de oplossing destijds was, zelfs al is de vorm achteraf wat uit de klauw gelopen. Dan ga je kijken naar heilzame aspecten tussen de brokstukken in plaats van het onderdrukken van alles…
wil je eens (eventueel anoniem) praten
bij een kopje thee of koffie?..
dat kan!*
Of als je het hier eens over wilt hebben met een open-minded therapeut zonder verplichting om dingen in je EPD op te nemen, laat het me even weten:
Zelf aan de slag?: Praat eens met Hans .. *klik hier*
Of -als gezegd- drink eerst eens samen met Hans een kopje koffie* om je te informeren?
• Gratis en zonder verplichtingen •
zelfs geen emailadres als je niet wilt 🙂
Last van verslaving? PraatmetHans .nl
Integrative Addiction Coaching: PraatmetHans.nl 