Over Push & Pull bij verslaving
Een verslaving ontwikkelt zich vanzelf als je eenmaal een kritisch punt gepasseerd bent. Als omgeving zie je dat gebeuren en je staat er naar te kijken en je vraagt jezelf of je wat moet doen, wat je dan moet doen. Dan is het belangrijk om als omgeving na te denken over jouw eigen grenzen en het vast houden daarvan. Er is namelijk genoeg goeie wil, daar ontbreekt het niet aan, aan alle kanten niet. Mensen doen vaak echt hun stinkende best maar op de verkeerde manier zodat het telkens weer niet lukt. En dat is juist hetgeen waar je als omgeving zo moe van wordt en waardoor het geduld wordt verloren.
Automatisch gedrag
Een verslaving is een zelfversterkend proces. Vandaar dat ik altijd zeg is: verslaving heeft vrijwel altijd zowel “push” als “pull” nodig.
Wat bedoel ik daarmee. Allereerst de “pull”. Ik heb die term van “futurepull”. Dat is een idee over de toekomst die aantrekkelijk genoeg is om in actie te komen. Een aantrekkelijke toekomst waar je nog op mag hopen, want zonder kom je niet in beweging. Maar dat is niet voldoende over het algemeen. Er is over het algemeen ook “push” nodig die iemand uit z’n comfortzone duwt. Eigenlijk bijna iedere mens die met verslaving kampt die heeft het nodig gehad dat iemand uit de omgeving aangeeft: “dit gaat niet goed” en “hier moet jij wat veranderen (met behulp van een ter zake kundige professional)”. De pull alleen is niet voldoende, er is vrijwel altijd ook push nodig om in beweging te komen en in beweging te blijven.
“Hier en nu duw ik je uit je “comfortable zone” zodat je in beweging komt”.
Want als je doet wat je automatisch doet dan loopt het verder uit de hand. Verslaving hangt immers aan elkaar van de automatische gedragingen. Dus het is logisch: als je doet wat vanzelf en automatisch gebeurt dan weet je waar het balletje heen rolt… en dat is niet omhoog.
Automatisch gedrag verandert niet automatisch
Pull overhouden
Waar het vaak mis gaat met de omgeving is dat zij te lang zelf blijven proberen -net als degene met een verslaving zelf trouwens-. Daardoor begint langzaam de liefde te eroderen. De ergernis ondergraaft langzaam het vermogen om van iemand te houden. Dat is geen gebrek aan liefde, als je maar genoeg aan de poten van een relatie zaagt, als je maar vaak genoeg niet te vertrouwen bent gebleken op het gebied van gebruik dan krijg je alle liefde op den duur wel ondermijnd en stuk.
Daarom draait het er om dat je als omgeving vroeg genoeg in actie moet komen. Zodat je nog iets over hebt om te geven als iemand jou vriendschap/liefde nodig heeft als ze uit hun verslaving komen.
Alice Cooper heeft het helder verwoord toen hij uit de kliniek kwam na de behandeling van zijn alcoholverslaving. In “how you’re gonna see me now” (klik hier voor de songtext)” zingt hij:
“How you gonna see me now, please don’t see me ugly babe
‘Cause I know I let you down in oh so many ways”
En net als in de video (klik hier voor de video op Youtube) is het niet eens denkbeeldig dat de verslaving aan de verslaafde andere verslavingen in de hand werkte bij de omgeving. Ik maak regelmatig mee dat mensen in de omgeving van iemand met en verslaving zelf ook ‘hulpmiddeltjes’ gingen zoeken om het vol te houden. Die vermoeidheid is zo ondermijnend.
Het draait er dus om dat je vroeg genoeg reageert en niet te lang door blijft modderen zodat je het in je hebt om een aantrekkelijke partner voor jouw partner te zijn aan het einde van de behandeling, niet iemand die zo vaak teleurgesteld is dat je alleen nog maar wantrouwig kunt zijn. En ook niet iemand die achteraf naar zichzelf kijkt in de spiegel en een “enabler” ziet.
Push.. is onaangenaam (worden)
Het lastige van “push” is dus inderdaad dat je dingen niet op z’n beloop kunt laten. Je zal in actie moeten komen om iemand in actie te laten komen …en dat is gewoon niet leuk.
Niet voor de ander en niet voor jezelf. Want het wordt je vaak ook aanvankelijk niet in dank afgenomen. Soms ontstaat er pas na jaren dankbaarheid. En zeker in het begin zijn zinnetjes als “jij houdt niet van mij” of “je houdt niet van mij als je mijn verslaving niet accepteert” niet ongewoon (en zeggen vaak meer over de eigen schaamte en wanhoop van die mens met verslaving dan over jouw liefde).
- aan de slag met het plannen van een intervention (formulier)*
- deel 01 Een intervention plannen doe je niet zo maar even (01)*
- deel 02 Wanneer plan je nou een ‘intervention’ voor iemand die dat nodig heeft? (02)*
- deel 03 Nadenken over het plannen van een intervention*
- Of denk aan een ‘Intervention light’*
- Wat betekent het als je een “enabler” bent voor een verslaafde?*
- Het wat en hoe van een collegiale intervention*
Soms kan het verstandig zijn om samen met andere mensen een “intervention light” te houden om in ieder geval een beetje op één en dezelfde lijn te komen met elkaar. Even zorgen dat je duidelijke taal spreekt… dat je ook dezelfde taal spreekt onderling en dat je niet in een zinloze verwijtende toon terecht komt. Verslaving groeit nou eenmaal minder makkelijk in het daglicht van openheid, terwijl het juist in het donker van geheimhouding en schaamte veel verder uit de hand kan lopen.
Alleen is dit soort dingen soms zo lastig dat mensen het er maar bij laten zitten. Maar samen heb je steun aan elkaar en kan je dit van de grond trekken. Samen kan je heldere grenzen gaan trekken zen zeggen:
Nee lieverd, ik hou van je maar dit pik ik niet meer zo maar van je. als je wilt dat ik weer … ga doen dan zal jij eerst … moeten hebben laten zien
Het balletje rolt naar beneden
Het is natuurlijk aantrekkelijk om dit soort dingen maar te laten maar dan loopt het verder af. De pull in de verre toekomst wordt minder en minder terwijl de push in de naaste toekomst vooral harder gaat moeten zijn om iemand in beweging te krijgen.
Rita Coolidge zegt het heel helder in I’d rather be sorry:
I’d rather be sorry for something I’ve done then for something that I did not do…
Mij gaat het er om dat ik jullie graag help -aan beide kanten van het verhaal- om bij te draaien en samen weer een goeie kant op de groeien. Niet alleen maar dat te simpele verhaal van “nou moet je eindelijk eens stoppen“. Nee, kijken naar de dingen die er onder liggen, kijken naar de dingen die moeten gebeuren, ieder.
…als je eens (anoniem) wilt praten
bij een kopje thee of koffie?.. dat kan!
Als je het hier eens over wilt hebben laat het me even weten:
Aan de slag?: Praat eens met Hans .. *klik*
Of eerst eens een kopje koffie drinken om je te informeren?
• Gratis en zonder verplichtingen •
zelfs geen emailadres als je niet wilt 🙂
Last van verslaving? PraatmetHans .nl
Integrative Addiction Coaching: PraatmetHans.nl 