Question: Hoe kijk jij naar “verslaving” Hans?
Answer: Sorry, maar eigenlijk is dit een onzinnige vraag want hij is te groot, te onnauwkeurig gedefinieerd. Wat is verslaving eigenlijk, waar is het uit opgebouwd, wat zijn de lagen en de verschillende aspecten die naast elkaar moeten worden gezegd zodat je geen versimpelende onzin uitkraamt.
Mensen met simpele oplossingen voor ingewikkelde problemen… die begrijpen het probleem niet goed genoeg!
Dáár begint het gedoe al… alleen al bij het woord “verslaving”!
Gaat het over het middel? Of over het gebruik?
Middelengebruik is in de ogen van de Integrative Addiction Management een mogelijkheid van deze tijd en van deze maatschappij.Het gebruik van middelen is een mogelijkheid die je een ‘quick fix’ geeft om in te grijpen in je gevoel. Het biedt al duizenden jaren de mogelijkheid om je minder moe en moediger te voelen, om je ineens rustig te voelen en zonder veel angst een angstige situatie aan te gaan, om een ander perspectief te krijgen op jouw leven, om je bewustzijn te verhogen of te vernauwen of te verleggen. Het is een mogelijkheid met risico’s absoluut, daarom menen sommige mensen die mogelijkheid ook te kunnen ontkennen door verboden en zelfs een ‘War on Drugs’).
Drugs zijn van alle tijden, ze zijn er ook altijd geweest en worden zelfs door dieren gebruikt om zich even lekker te voelen. Maar het aantal was altijd nogal beperkt tot op een lokaal niveau een paar plantjes en paddestoelen, en het aantal mensen die wisten hoe zij moesten brouwen, die waren beperkt.
Dat is wel echt veranderd. De markten zijn open, we eten gerechten van over de hele wereld en zo zijn ook de plaatselijke drugs nu mondiaal verkrijgbaar en worden soms ook mondiaal geproduceerd. Daar zal iedereen een oordeel over hebben maar wij zien het als één van de realiteiten van deze tijd, vergelijkbaar met de auto, de computer en the world wide web. Er vallen honderden doden per dag door de auto maar laten we vooral investeren in autorijlessen, in computerlessen, in virusprotectie en in communities die manieren van handig gebruik bedenken en die de uitwassen in de gaten houden.
De spiraal van verslaving
Het gaat er hier dus vooral over hoe je het kan controleren als het onhandige vormen aanneemt of uit de hand loopt en daarom is het handig om een beeld te hebben van wat verslaving is.
Fun gebruik: (++)
Want laten we wel zijn, in de kern was gebruik vaak best een ‘gezond’ iets. In de oorsprong was het mogelijk zelfs heilzaam. Niet zelden was het voor mensen een makkelijke manier om snel te ontspannen, om even vrijheid te voelen, om even rap energie te krijgen. Maar laten we heel helder zijn
“Gebruik start vaak als de ‘plusjes’ in je leven, de fun-kant van je leven…”
En daar is eigenlijk weinig mis mee als je dat een beetje begeleiding geeft.
Maar niet voor niets stuit je vaak op meestal onuitgesproken verzet als je het hebt over de waarde van het gebruik. “Ach joh, dat middelengebruik dat is toch alleen maar helemaal kut, daar wordt je alleen maar ongelukkig van!” (…) Als dat werkelijk waar was als dat gebruik alleen maar 100% kloten was geweest, dan had er nooit een verslaving uit dat eerste gebruik ontstaan.
Maar dat “fun” aspect, dat ontwikkelt zich in een aantal gevallen, via functioneel naar functioneel!
Functioneel gebruik: (+)
Vaak is de mogelijkheid van het gebruik ook een handige manier om situaties uit te kunnen houden die anders onhoudbaar zouden zijn geweest doordat de druk te lang duurde, doordat eenzaamheid te groot werd, doordat de saaiheid niet om uit te houden was, doordat… vul maar in voor jezelf…
Minder op ‘genieten’ gericht maar meer op “uithouden”, op “leuk genoeg maken”, op “even balans herstellen”. Nog altijd een ‘plusje’ in het leven dat dingen mogelijk maakt. “Even de boog wat minder strak zodat ik er morgen weer tegenaan kan”.
Het voorbeeld dat ik 100x geef als ik lezingen en trainingen geef is dat ik vraag: “Wie kan er lekker dansen zonder een paar glaasjes van te voren?” Goed beschouwt zie je dat al gauw 75-80% van onze maatschappij moet toegeven dat zij daar wel een beetje afhankelijk (!) zijn van een paar glazen om echt lekker losjes te kunnen feesten. Wat zou dat betekenen voor ‘stop-pogingen’ (als ‘stoppen’ de manier van controle herstel is)?
Dan maar niet meer dansen de rest van dit leven? Of toch telkens drinken en dan zo min mogelijk dansen?
Deze eerste plusjes zijn quick fixes om jezelf bepaalde aspecten van jouw levenskwaliteit te bezorgen waar je aan gewend raakt. Waarmee je ongemerkt af leert om het zonder te kunnen. Zéér waarschijnlijk -als je niet met een heel hoge gevoeligheid voor verslaving bent geboren- is er op dat moment nog helemaal niet zo veel sprake van biologische verslaving. Als gezegd, 80% van de mensen in onze cultuur lost ‘het’ zo op, waarom zou je daar anders over denken? OK, als je de bijsluiter van jouw favoriete drug zou lezen dan zou je er misschien nog even wat meer over hebben nagedacht… Maar tja, nog bij de dealer, nog in de kroeg delen ze bijsluiters uit.
Dagelijks gebruik: (±)
Het kan ook zijn dat er lichamelijke problemen onder zitten, dat er psychologische problemen, relationele problemen, arbeidsproblemen onder zitten die de keuze voor deze plusjes aantrekkelijker maken. Lichamelijke pijn, emotionele pijn, jeugd-trauma’s, oorlogsverleden, slachtofferschap, emotionele verwaarlozing, het zijn allemaal factoren waardoor je enerzijds mogelijk minder aangeleerd hebt gekregen om je leven voldoende levenskwaliteit te geven op goeie lange-termijn manieren. Of misschien sluit jouw favo middel ook wel naadloos aan op een (milde) psychiatrische aandoening: cocaïne verschilt niet zo veel van Ritalin dat we als medicijn voorschrijven omdat het zo aardig werkt bij AD(H)D. Wat denk je van de werking bij een doorbraak van depressie, of angst of zelfs paniek? En het fijne is dat je dan zo ‘prettig’ zelf kan dokteren. Je hoeft jezelf niet ‘gek’ te vinden omdat je medicijnen moet slikken die je bij een dokter moet scoren.
…Maar goed, als je jouw eigen dokter bent (self-medication)… dan wordt dosering natuurlijk wel een probleempje…
In alle gevallen begrijp je dat er een redelijke kans is dat er in het dagelijks leven gebruik ontstaat om “het dagelijks leven uit te houden”, “om in slaap te komen”, of “om wakker te kunnen worden”, om de “puf te hebben voor je werk of voor de kids”… Waar het om gaat is dat de biologische chronische aandoening twee dingen nodig heeft.
Gebruik X Genetische Gevoeligheid = Gevaar van biologische verslaving
Je ontwikkelt ook in veel gevallen een tolerantie voor het middel waardoor je er méér van nodig hebt voor hetzelfde resultaat. Maar dat is iets héél anders als de biologische verslaving die jou het gevoel van ‘craving’ geeft, die het gevoel van importantie van het middel bepaalt. Inmiddels hebben we dus náást de emotionele Afhankelijkheid een begin gemaakt met biologische verslaving. Een honger die groeit naarmate je meer gebruikt maar die niet zomaar wegzakt als je het regelmatige gebruik stopt!
Verslaafd: (-)
Je ontwikkelt ook in veel gevallen een tolerantie voor het middel waardoor je er méér van nodig hebt voor hetzelfde resultaat. Dat is iets héél anders als de biologische verslaving maar het zorgt er natuurlijk wel voor dat er méér gebruikt wordt.
Dan kom je ook gaandeweg in een nieuw chemisch evenwicht die maakt dat je niet alleen emotioneel/psychologisch maar ook lichamelijk / biologisch iets mist als je het gebruik er ineens af haalt.
Sterker nog, de lichamelijke onttrekking maakt dat je jezelf niet lekker voelt als je niet vaak en genoeg gebruikt hebt. Het leven krijgt niet alleen minnetjes, het wordt een min (-).
Daarmee bedoel ik: het leven wordt steeds minder interessant omdat de dingen die er eigenlijk toe deden geen aandacht meer krijgen (omdat gevoelsmatig voornamelijk het gebruik steeds meer aandacht trekt), omdat de gevoelens van onttrekking en kater steeds sterker worden als je niet gebruikt, omdat je waarschijnlijk gaat manipuleren en draaien om te krijgen wat je wenst vanuit jouw verslaving en doordat de manieren om je goed te voelen zonder gebruik steeds verder wegzakken. Waarschijnlijk stort jouw sociale leven steeds verder in zodat jouw sociale netwerk je steeds minder zal steunen (of alleen door je jouw middel aan te bieden omdat dit ook voor hun de enige manier is om zich ‘beter’ dan beroerd te voelen.
Aan de andere kant ben je natuurlijk zo verslaafd als dat je jezelf voelt want verslaving is vooral ook een ervaring van jezelf. Misschien wel juist de ervaring van de ruzie met jouw ‘zelf’… Want dat jij van zelf doet wat je tevoren niet van plan was, daar herken je verslaving vaak aan… (en of dan je plan niet klopt of dat ‘jouw zelf’ niet klopt … dat is nog wel eens een punt van aandacht).
Dieper verslaafd: (–)
Tot je -diep in een verslaving- gaandeweg niets anders meer belangrijk voelt. Je vind het misschien nog wel belangrijk maar het voelt niet belangrijk meer. Als dat gevoelde belang, dat gaat steeds meer naar het verkrijgen van jouw middel.
Dat je al lang niet meer gebruikt om je leven leuker te maken maar dat je gebruikt om geen emotionele en fysieke “pijn in je donder” te hebben, dat je zowel biologisch een voortdurende ‘honger’ naar jouw middel hebt, het lichamelijk nodig hebt om in evenwicht te blijven en dat je het emotioneel nodig hebt om niet te hoeven voelen hoe ellendig je leven inmiddels is geworden (–).
Eind: twee streepjes… (†)
En aan het eind -zeg ik altijd- staan ook twee streepjes. Door overdose, door ongelukken, door een levensgevaarlijke levensstijl, door… Nou ja, zeker niet iedereen sterft door verslaving. Maar er zijn er best een hoop die wel nodeloos vroeg sterven.
Duidelijk is dat je niet gelijk verslaafd bent, duidelijk is dat er verschillende elementen in ‘verslaving’ in-de-brede-zin-van-het-woord’ zitten, die vaak door elkaar gebruikt worden. Duidelijk is dat een een tekst over verslaving inmiddels onvoldoende is geworden als je in de onderste regionen van deze spiraal bent terecht gekomen. Dus daar gaan we het hier ook niet al te veel over hebben.
De kracht van Integratieve Addiction Coaching
De kracht van de Integratieve Addiction Coaching zit er juist in dat je mensen helpt vóór dat het zo ver is weggezakt. Als je nog halverwege zit of er net onder, maar dat je nog wel voldoende draagkracht hebt om de boel weer overeind te trekken (ook al valt het gewicht ervan bijna altijd tegen als je er echt mee bezig bent)…
Verslaving is niet aan-of-uit. Het is niet 0%-òf-100% er zit van alles tussen en we helpen mensen om zichzelf te helpen. Jij helpt jezelf door bij jezelf in te schatten hoe het zit met jouw lichamelijke signalen, en wat die zeggen over jouw biologische verslaving, over jouw psycho/emotionele afhankelijkheid.
Je helpt jezelf door er méér dan één woord, méér dan één verhaal aan te geven. Integratieve Therapie kenmerkt zich door een gedifferentieerde aanpak die de verschillende aspecten naast elkaar zet en onder ogen ziet. Juist door respect te hebben voor de verschillende aspecten wordt de complexiteit van de situatie duidelijk. En juist die duidelijkheid is belangrijk bij verslaving.
De 10% waarheid er onder
De simpele dingen die als 100% waarheid voelen, daar kunnen we vaak wel adequaat op reageren. Maar de dingen die 90% waar zijn die hebben altijd een zeurende 10% in zich die maken dat je blijft twijfelen, die maken dat de oplossing aantrekkelijk blijft… ergens.
Daarom veroordelen we, in het integrative addiction management, verslaving ook niet 100% zoals véél van onze collega’s wèl doenvanuit hun bedoeling om het “makkelijker te maken voor de cliënt”(…)
Wij veroordelen het middel niet en we veroordelen de gebruiker van het middel niet. We proberen met elkaar te kijken naar de 10% waarheid die er in zit… of die er in gezeten heeft… ooit.
Want juist het gegeven dat gebruik start als ‘plusjes’ in je leven, dat vormt een valkuil waar je doorheen zakt, op weg naar beneden. Maar het vormt de glazen plafonds die je moet doorbreken op weg naar boven.
-Veel mensen geven aan dat zij hun middel missen als een vriend. Dat is voor nooit-gebruikers vrijwel niet voor te stellen. Maar als je daar meer over wilt lezen, lees dan: ik mis mijn vriendje zo*
-Een verslaving is niet digitaal, aan-òf-uit*
–Het omgaan met pijn*
-Over andere spiralen: de Schaamte spiraal*
Je voelt hem al aankomen: òf je besluit dat je dan als niet-gebruiker dan maar nooit meer zult dansen, òf je leert om nuchter te dansen zonder hulp van jouw middel. Het gemis van die plusjes zal trek geven, zal jouw biologische verslaving ‘triggeren’ -inclusief de gevoelens van craving-.
Waarschijnlijk herken je het verloop wel bij jezelf of bij jouw klanten of jouw partner. Als ik je erbij kan helpen om er grip op te krijgen, neem dan even contact op.
Hans West
Integrative Addiction Coaching sinds 1996. Als je geen zin hebt om in de boeken terecht te komen als “verslaafde”, als je wilt dat ik langs kom bij jou i.p.v. je te moeten aanmelden bij instanties… Als je jouw leven zelf in de hand wilt gaan nemen.
(aanvullende theorieën te vinden op West-coaching.nl*)
Mijn vraag aan jou:
Als jij iets hebt gehad aan dit artikel, of jij weet iemand die hier iets aan zou kunnen hebben: gebruik dan de social media sharing-buttons hier beneden om het onder de aandacht van mensen te brengen die er óók iets aan zouden kunnen hebben.
Als je hierover meer wilt weten of als je het hier wat uitgebreidere over wilt hebben met me, laat het me even weten:
…als je eens (eventueel anoniem) wilt praten
bij een kopje thee of koffie?..
dat kan!*
Zelf aan de slag?: Praat eens met Hans .. *klik hier*
Of -als gezegd- drink eerst eens samen met Hans een kopje koffie* om je te informeren?
• Gratis en zonder verplichtingen •
zelfs geen emailadres als je niet wilt 🙂
Last van verslaving? PraatmetHans .nl
Integrative Addiction Coaching: PraatmetHans.nl 
Pingback: Gedachten over ‘Weerstand’… (bij #verslaving) – 02 | Integrative Addiction coaching: PraatmetHans.nl